Engelli Mevzuatı
Kim?: Halka açık kamu ve özel sektöre ait tüm yapıların sahipleri, yönetici ve işletmecileri; ulaşım araçları sahip ve işletmecileri…
Ne? : Tüm yapılar ortopedik, görme ve işitme engellilerin erişimine tam olarak uygun olmak zorundadır.
Ne zaman? : 5378 sayılı kanun gereği erişilebilirlik için verilen hazırlık süresi Temmuz 2015’te dolmuştur.
Nasıl? : Denetimler Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlükleri ve valiliklerce oluşturulan denetleme komisyonları ve Türk Standartları Enstitüsü’nün denetçileri tarafından gerçekleştirilmektedir. Denetimler için önceden haber verilme zorunluluğu yoktur, ancak hazır olduğunu düşünen kurumlar randevu ile de denetim yaptırabilmektedir.
Uyulmaması durumunda? : Bir yıl içinde 500.000 TL’ye kadar para cezası, TCK 122 md. gereği ayrımcılık suçuyla üç yıla kadar hapis cezası ihtimali…
Çözüm: Oldukça karışık ve kapsamlı olan erişilebilirlik çalışmaları pek çok kurum için içinden çıkılmaz bir hal alabilmektedir. Bu alanda uzman bir ekipten danışmanlık almanız, en kısa sürede ve en ekonomik şekilde yapınızı erişilebilir hale getirmenize yardımcı olacaktır.
Topluma açık kamusal tüm alanların engelsizleştirilmesine yönelik 01.07.2012 tarihli ve 5378 sayılı Özürlüler Kanunu, çalışmaların tamamlanması için 8 yıllık bir süre vermiştir. Bu süre, 6 Temmuz 2013 tarihinde dolmuş, konuyla ilgili denetleme kurulları oluşturularak denetimler başlamıştır.
Kamu kurum ve kuruluşlarına ait mevcut resmî yapılar, mevcut tüm yol, kaldırım, yaya geçidi, açık ve yeşil alanlar, spor alanları ve benzeri sosyal ve kültürel alt yapı alanları ile gerçek ve tüzel kişiler tarafından yapılmış ve umuma açık hizmet veren her türlü yapılar bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren sekiz yıl içinde özürlülerin erişebilirliğine uygun duruma getirilir…
– 5378 Sayılı Kanun, Geçici Madde 2
Kanuna göre denetimlerin başlamasından sonraki ilk iki yılda komisyonlar para cezası yerine uyarı verebilirler. Ancak iki yılın dolmasını takiben komisyonlar tarafından, kurumlarını engelsiz hale getirmeyen kuruluşlara beş yüz bin liraya kadar para cezası verilecektir. Bu iki yıllık süre de 7 Temmuz 2015 tarihi ile dolmuştur. Erişilebilirlik denetimleri, illerde Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlükleri ve Valilikler tarafından oluşturulan denetleme komisyonları ve bakanlık ile yapılan protokol gereği Türk Standartları Enstitüsü’nün denetmenleri tarafından gerçekleştirilmektedir.
Sürenin bitiminden itibaren öngörülen yükümlülüklerini yerine getirmediği denetim komisyonlarınca tespit edilen umuma açık hizmet veren her türlü yapılar ve açık alanlar ile toplu taşıma araçlarının sahibi olan gerçek ve özel hukuk tüzel kişilerine Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından her bir tespit için bin Türk Lirasından beş bin Türk Lirasına kadar idari para cezası uygulanır. Bu şekilde bir yıl içinde uygulanacak idari para cezasının tutarı ellibin lirayı geçemez. Sürenin bitiminden itibaren öngörülen yükümlülüklerini yerine getirmediği denetim komisyonlarınca tespit edilen büyükşehir belediyeleri, belediyeler ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarına Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından her bir tespit için beşbin Türk Lirasından yirmibeş bin Türk Lirasına kadar idari para cezası uygulanır. Bu şekilde bir yıl içinde uygulanacak idari para cezasının tutarı beşyüz bin lirayı geçemez. Bu maddeye göre verilen idari para cezaları tebliğinden itibaren bir ay içerisinde ödenir. Genel bütçeye gelir kaydedilen idari para cezası tutarları dikkate alınarak erişilebilirlik konusundaki projelerde kullanılmak üzere Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı bütçesinde ödenek öngörülür.
– Ek fıkra: 4/7/2012-6353/34 md.
5378 no’lu Özürlüler Kanunu’nun tamamına ulaşmak için buraya tıklayınız.
2006/18 sayılı Başbakanlık Genelgesi, erişilebilirlik / ulaşılabilirlik çalışmalarının Türk Standartları Enstitüsü’nün hazırlayacağı standartlara göre yapılması gerektiğini belirtmektedir. İmar Kanunu’nun Ek 1. Maddesi’nde de aynı zorunluluğu yinelemektedir.
Fiziksel çevrenin özürlüler için ulaşılabilir ve yaşanılabilir kılınması için, imar planları ile kentsel, sosyal, teknik altyapı alanlarında, Türk Standartları Enstitüsünün ilgili standardına uyulması zorunludur
– İmar Kanunu, Ek Madde-1
Başta İstanbul, Ankara, İzmir gibi büyükşehirler olmak üzere tüm belediyelerin imar yönetmelikleri de yukarıdaki maddeyi tekrarlamaktadır.
Çalışmalarda esas alınan TSE’nin erişilebilirliğe yönelik temel standardı olan TS-9111 “Özürlüler ve Hareket Kısıtlığı Bulunan Kişiler İçin Binalarda Ulaşılabilirlik Gerekleri” Standardı’dır. Yapılan tüm çalışmaların TS-9111 ve ona bağlı ek standartlara uygun olması zorunludur. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı başta olmak üzere çeşitli bakanlıklar, denetimlerde yardımcı olmak üzere denetleme listeleri oluşturmuştur ancak bunların bir kısmı yeterince kapsamlı değildir ve yalnızca bu listelere uygunluk, erişilebilirlik denetimlerinden sorunsuz onay alınacağı anlamı taşımamaktadır.
Engelliler ile ilgili ulusal mevzuatın tamamı için buraya tıklayınız.
